ເຖິງເຄມີໃນບົດຮຽນຈະເຮັດໃຫ້ເຈັບຫົວ ແຕ່ເຄມີໃນຊີວິດປະຈຳວັນນັ້ນຫນ້າສົນໃຈ

30/10/2020

ປະຕິກິລິຍາເຄມີເກີດຂຶ້ນຮອບຕົວເຮົາຕະຫຼອດເວລາ ປະຕິກິລິຍາບາງຢ່າງເກີດຂຶ້ນໃນຮ່າງກາຍ ຂະນະທີ່ປະຕິກິລິຍາບາງຢ່າງເກີດຂຶ້ນໃຫ້ເຮົາເຫັນໃນທຸກໆວັນ ຄັ້ງນີ້ເຮົາຈະມາກ່າວເຖິງປະຕິກິລິຍາເຄມີໃນຊີວິດປະຈຳວັນທີ່ເຮົາເຄີຍເຫັນກັນເລື້ອຍໆ ເບິ່ງວ່າມີຫຍັງແດ່.

ການເກີດຝົນກົດ:

ໂດຍທົ່ວໄປ ກົດມີຄຸນສົມບັດໃນການກັດເຊາະໂລຫະ ລວມເຖິງເນື້ອເຍື່ອຂອງສິ່ງທີ່ມີຊີວິດດ້ວຍ, ດັ່ງນັັ້ນ ມັນຈຶ່ງເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ມະນຸດ ແລະ ສັດ ຖ້າຝົນຕົກລົງມາເປັນກົດ ຫຼື ທີ່ເອີ້ນວ່າຝົນກົດ ກໍໍຈະເຮັດໃຫ້ເກີດຜົນກະທົບໃນວົງກວ້າງໄດ້ ບໍ່ວ່າຈະເປັນສິ່ງທີ່ມີຊີວິດ ໃນນໍ້າທີ່ອາດຈະມີຈຳນວນລົດລົງ ສະພາບດິນທີ່ມີຄວາມທີ່ມີຄວາມເປັນກົດຫຼາຍຂຶ້ນ ເຮັດໃຫ້ມີຜົນກະທົບຕໍ່ການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງພືດ ຫຼື ສິ່ງປຸກສ້າງຕ່າງໆກໍຈະເປ່ເພໄວ.

ຝົນກົດເກີດຈາກການລະລາຍຂອງກາສຊັນເຟີໄດອອກໄຊ ຫຼື ໄນຕຣິກອອກໄຊ ໃນນໍ້າຝົນທີ່ຕົກລົງມາ ໂດຍກາສຊັນເຟີໄດອອກໄຊ ຈະມາຈາກການເຜົາໄໝ້ຖ່ານຫິນ ສ່ວນໄນຕຣິກອອກໄຊມາຈາກການເຜົາໄໝ້ໃນເຄື່ອງຈັກຂອງຍານພາຫະນະຕ່າງໆ.

ສົມຜົນເຄມີການເກີດຝົນກົດຈາກກາສຊັນເຟີໄດອອກໄຊ:

2SO₂ + O₂ —-> 2SO₃

ກາສຊັນເຟີໄດອອກໄຊ + ອອກຊິເຈນ —> ກາສຊັນເຟີໄຕຣອອກໄຊ

SO₃ + H₂O —-> H₂SO₄

ກາສຊັນເຟີໄຕຣອອກໄຊ + ນ້ຳ —-> ກົດຊັນຟິວຣິກ

ສົມຜົນເຄມີການເກີດຝົນກົດຈາກອອກໄຊຂອງໄນໂຕຣເຈນ:

2NO + O₂ —-> 2NO₂

ໄນຕຣິກອອກໄຊ + ອອກຊິເຈນ —-> ໄນໂຕຣເຈນໄດອອກໄຊ

3NO₂+ H₂O —-> 2HNO₃ + NO

ໄນໂຕຣເຈນໄດອອກໄຊ + ນ້ຳ —-> ກົດໄນຕຣິກ + ໄນຕຣິກອອກໄຊ

ການເກີດໝອກພິດ

ໝອກພິດ ເປັນກຸ່ມໝອກຄວັນທີ່ເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ມະນຸດ ຈຶ່ງນັບເປັນມົນລະພິດທາງອາກາດຢ່າງໜຶ່ງ ສ່ວນໃຫຍ່ພົບໃນເຂດເມືອງ ເນື່ອງມາຈາກການປ່ອຍຄວັນຈາກໂຮງງານ ແລະ ເຄື່ອງຍານພາຫະນະ ການເກີດໝອກພິດມີລັກສະນະຄ້າຍກັບການເກີດຝົນກົດ ໂດຍຫາກມີໄນຕຣິກອອກໄຊ ເປັນສານຕັ້ງຕົ້ນ ຈະໄດ້ຜະລິດຕະພັນຈາກປະຕິກິລິຍາເຄມີເປັນໄນໄຕຣເຈນໄດອອກໄຊ ແລະ ໂອໂຊນ ເຊິ່ງເປັນສາເຫດຂອງອາການເຈັບຄໍ, ແສບຕາ, ແສບດັງ, ທາງເດີນຫາຍໃຈອັກເສບ ແລະ ຫອບຫືດນຳອີກດ້ວຍ.

ສົມຜົນເຄມີກການເກີດໝອກອພິດຈາກໄນໂຕຣເຈນໄດອອກໄຊ

2NO + O₂ —-> 2NO₂

ໄນຕຣິກອອກໄຊ + ອອກຊິເຈນ —-> ໄນໂຕຣເຈນໄດອອກໄຊ

NO₂ + UV radiation —-> O + NO

ໄນໂຕຣເຈນໄດອອກໄຊ + ຣັງສີຢູວີຈາກດວງອາທິດ —-> ໂມເລກຸນອອກຊິເຈນ + ໄນຕຣິກອອກໄຊ

O + O₂ —-> O₃

ໂມເລກຸນອອກຊິເຈນ + ອອກຊິເຈນ —-> ໂອໂຊນ

ການສະຫຼາຍຕົວຂອງຫີນປູນ

ແຄວຊຽມຄາບໍເນດ (Calcium Carbonate, CaCO₃) ເປັນສານປະກອບທີ່ບໍ່ລະລາຍນ້ຳ ພົບໄດ້ທົ່ວໄປຕາມທຳມະຊາດ ເຊິ່ງຮູບແບບທີ່ພົບຫຼາຍຄືຫີນປູນ ການສະຫຼາຍຕົວຂອງຫີນປູນເກີດໄດ້ຈາກການສຳຜັດກັບຄວາມຮ້ອນ ຈະໄດ້ຄາບອນໄດອອກໄຊ ແລະ ປູນຂາວທີ່ນຳມາໃຊ້ໃນອຸດສາຫະກຳ. ນອກຈາກນີ້ ຫາກຫີນປູນສຳຜັດກັບກົດເຊັ່ນ ຝົນກົດ ກໍຈະເກີດການສະຫຼາຍຕົວໄດ້ເປັນແຄວຊຽມຊັນເຟດ ເຊິ່ງນຳມາໃຊ້ໃນອຸດສາຫະກຳເປັນສ່ວນປະກອບຊີເມນ ຫຼື ໃນທາງກະສິກຳ ເປັນສານເຄມີສຳລັບປັບປຸງດິນໄດ້.

ສົມຜົນເຄມີການສະຫຼາຍຕົວຂອງຫີນປູນຈາກການສຳຜັດກັບຄວາມຮ້ອນ

CaCO₃ + heat —-> CaO + CO₂

ແຄວຊຽມຄາບໍເນດ + ຄວາມຮ້ອນ —-> ແຄວຊຽມອອກໄຊ (ປູນຂາວ) + ຄາບອນໄດອອກໄຊ

ສົມຜົນເຄມີການສະຫຼາຍຕົວຂອງຫີນປູນຈາກການສຳຜັດກັບກົດ

CaCO₃ + H₂SO₄ —-> CaSO₄ + CO₂ + H₂O

ແຄວຊຽມຄາບໍເນດ + ກົດຊັນຟິວຣິກ —-> ແຄວຊຽມຊັນເຟດ + ຄາບອນໄດອອກໄຊ + ນ້ຳ

ປະຕິກິລິຍາໃນແບດເຕີຣີ

ແບດເຕີຣີ ເປັນອຸປະກອນເກັບພະລັງງານໄຟຟ້າທີ່ເຮົາໃຊ້ກັນຢູ່ໃນຊີວິດປະຈຳວັນ ບໍ່ວ່າຈະໃນຮູບແບບຂອງຖ່ານໄຟສາຍ ແບດເຕີຣີໂທລະສັບມືຖື ຫຼື ແບດເຕີຣີລົດເປັນຕົ້ນ ໂດຍພາຍໃນແບດເຕີຣີຈະມີແຜ່ນໂລຫະທີ່ຕ່າງກັນ 2 ແຜ່ນ ເປັນຂົ້ວບວກ ແລະ ລົບ ແລະ ສານລະລາຍອິເລັກໂທຣໄລ ເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ເກີດປະຕິກິລິຍາເຄມີ ແລະ ປ່ອຍພະລັງງານໄຟຟ້າທີ່ຖືກກັກເກັບໄວ້ອອກມາໄດ້ ໂດຍອິເລັກຕຣອນຈະເຄື່ອນທີ່ອອກຈາກແຜ່ນໂລຫະທີ່ເປັນຂົ້ວບວກ ຂະນະທີ່ໄຟຟ້າເຄື່ອນທີ່ຈາກຂົ້ວບວກໄປຍັງຂົ້ວລົບ.

ຕົວຢ່າງແບດເຕີຣີລົດທີ່ໃຊ້ແຜ່ນໂລຫະກົ່ວ ແລະ ກົ່ວອອກໄຊ ເປັນຂວັ້ນລົບ ແລະ ຂວັ້ນບວກ ໂດຍມີກົດຊັນຟິວຣິກເປັນສານລະລາຍອິເລັກໂທຣໄລ ເມື່ອຖືກໃຊ້ໄປແລ້ວແຜ່ນໂລຫະທັງສອງໃນແບດເຕີຣີຈະກາຍເປັນຕະກົ່ວຊັນເຟດ ສ່ວນກົດຊັນຟິວຣິກກໍຈະເຈືອຈາງຈົນກາຍເປັນນ້ຳ

ສົມຜົນເຄມີການປະຕິກິລິຍາໃນແບດເຕີຣີ

Pb + PbO₂ + 2H₂SO₄ —-> 2PbSO₄ + 2H₂O

ຕະກົ່ວ + ຕະກົ່ວອອກໄຊ ກົດຊັນຟິວຣິກ —-> ຕະກົ່ວຊັນເຟດ + ນ້ຳ

ປະຕິກິລິຍາການຍ່ອຍໃນຮ່າງກາຍ

ລະບົບຍ່ອຍອາຫານ ທີ່ເກີດປະຕິກິລິຍາເຄມີທຸກໆມື້ ເພາະມະນຸດເຮົາຕ້ອງຮັບປະທານອາຫານເຂົ້າໄປເພື່ອໃຫ້ພະລັງງານແກ່ຮ່າງກາຍໃນທຸກໆວັນ ມີປະຕິກິລິຍາຫຼາຍຢ່າງເກີດຂຶ້ນໃນລະບົບຍ່ອຍອາຫານ ພຽງແຕ່ນຳອາຫານເຂົ້າປາກ ເອນໄຊອະໄມເລສ ຈາກຕ່ອມນ້ຳລາຍກໍຈະເລີ່ມຍ່ອຍຄາໂບໄຮເດຣດໃຫ້ມີຂະໜາດນ້ອຍລົງ ແລະ ເມື່ອອາຫານຖືກກືນລົງສູ່ກະເພາະອາຫານ ກໍຈະມີກົດໄຮໂດຣຄໍຣິກທີ່ຈະເຮັດປະຕິກິລິຍາກັບອາຫານເພື່ອໃຫ້ມັນແຕກອອກເປັນໂມເລກຸນນ້ອຍໆ ຂະນະທີ່ເອນໄຊຈະຍ່ອຍໂປຣຕີນ ແລະ ໄຂມັນສຳລັບການດູດຊຶມເຂົ້າສູ່ຮ່າງກາຍໂດຍຜະໜັງຂອງລຳໄສ້ນ້ອຍຕໍ່ໄປ.

ສົມຜົນເຄມີການເກີດປະຕິກິລິຍາໃນຮ່າງກາຍ

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O + Sucrase enzyme —-> C₆H₁₂O₆ + C₆H₁₂O₆

ນຳ້ຕານໂມເລກຸນ (ຊູໂຄສ) + ນຳ້ + ເອນໄຊມູເຄຣສ —-> ນ້ຳຕານໂມເລກຸນດ່ຽວ (ກລູໂຄສ) + ນຳ້ຕານໂມເລກຸນດ່ຽວ (ຟຣຸກໂທສ)

ປະຕິກິລິຍາໃນນໍ້າອັດລົມ

ໃນນ້ຳອັດລົມປະກອບດ້ວຍນ້ຳ ກົດຄາບໍນິກ ຄາບອນໄດອອກໄຊ ນໍ້າຕານ ຫຼື ສານໃຫ້ຣົດຫວານ ຣົດຊາດແຊບຂອງນໍ້າອັດລົມເກີດຈາກການຜະສົມຜະສານລະຫວ່າງຣົດຫວານ ແລະ ຣົດສົ້ມຢ່າງລົງຕົວ ນອກຈາກນີ້ກົດຍັງຊ່ວຍເພີ່ມຣົດຈັດ ແລະ ກະຕຸ້ນໃຫ້ນ້ຳລາຍໄຫຼອີກດ້ວຍ.

ໃນຂະບວນການເຮັດນໍ້າອັດລົມ ຈະມີການອັດແກ໊ສຄາບອນໄດອອກໄຊລົງໄປ ເພື່ອໃຫ້ມັນລະລາຍໃນນໍ້າໂດຍເພີ່ມຄວາມດັນ ເນື່ອງຈາກໃນສະພາບປົກກະຕິແກ໊ສຄາບອນໄດອອກໄຊ ຈະບໍ່ເຮັດປະຕິກິລິຍາກັບນ້ຳ ເຊິ່ງເມື່ອຄາບອນໄດອອກໄຊລວມກັບນໍ້າ ແລ້ວກໍຈະກາຍເປັນກົດຄາບໍນິກ ແຕ່ເມື່ອບັນຈຸພັນຖືກເປີດອອກເມື່ອໃດ ຄວາມດັນພາຍໃນຈະລົດລົງ ແລະ ກົດຄາບໍນິກທີ່ບໍ່ສະຖຽນຈະແຕກຕົວອອກເປັນຄາບອນໄດອອກໄຊກັບນໍ້າ.