ຖ້າເວົ້າເຖິງສັນຍາລັກຂອງສະຫະລັດອາເມຣິກາ, ຫຼາຍຄົນອາດຈະຄິດເຫັນສິ່ງນີ້ ເພາະທຸກຄົນມັກຈະເຫັນຜ່ານຫູຜ່ານຕາມາຕາມຂ່າວ ຫຼື ໃນໜັງນັ້ນກໍຄື “ເທພີເສລີພາບ” (The Statue of Liberty) ເຊິ່ງຕັ້ງເດັ່ນເປັນສະຫງ່າຢູ່ເກາະລິເບີຕີ້ ເພຶ່ອເປັນສັນຍາລັກແຫ່ງເສລີພາບ ແລະ ປະຊາທິປະໄຕ ທີ່ປະເທດຝຣັ່ງໄດ້ມອບໃຫ້ເປັນຂອງຂວັນໃຫ້ແກ່ສະຫະລັດອາເມຣິກາໃນປີ ຄ.ສ 1885 ສໍາລັບສະເຫຼີມສະຫຼອງຄົບຮອບວັນຊາດ 100 ປີ.
ຮູບປັ້ນນີ້ແມ່ນມີສ່ວນປະກອບມາຈາກທອງໜັກ 62,000 ປອນ, ເຫຼັກກ້າ 250,000 ປອນ ແລະ ຄອນກຣີດທີ່ມີນໍ້າໜັກ 54 ລ້ານປອນ ຫຼື ປະມານ 27,000 ໂຕນ. ຄວາມສູງຂອງເທພີເສລີພາບນັບຈາກຕີນຈົນຮອດຄົບເພີງ (ທີ່ບໍ່ໄລ່ຄວາມສູງຂອງຖານ) ແມ່ນປະມານ 46 ແມັດ.
ນັບຕັ້ງແຕ່ມື້ທໍາອິດຈົນຮອດທຸກມື້ນີ້, ສີຂອງຮູບປັ້ນກໍໄດ້ຮັບການປ່ຽນແປງຕາມການເວລາຈົນມາມີສີຂຽວດັ່ງທີ່ທຸກຄົນເຫັນ. ເຊື່ອວ່າຍັງມີຫຼາຍຄົນທີ່ຄຶດວ່າຮູບປັ້ນນີ້ຖືກທາດ້ວຍສີຂຽວ ແຕ່ທີ່ຈິງແລ້ວເກີດຈາກປະຕິກິລິຍາທາງເຄມີທີ່ປ່ຽນໃຫ້ເທພີເສລີພາບຕ້ອງກາຍມາເປັນສີຂຽວ.
ເລີ່ມຈາກທໍາອິດເລີຍ, ເທພີເສລີພາບນີ້ແມ່ນມີສີຄືທອງ ຄ້າຍຄືຫຼຽນເພນນີ (Pennies); ແຕ່ເມື່ອເວລາຜ່ານໄປປະມານ 30 ປີ ຮູບປັ້ນກໍໄດ້ປ່ຽນສີກາຍມາເປັນສີຂຽວອົມຟ້າ. ສາເຫດກໍເລີ່ມຕົ້ນມາຈາກປະຕິກິລິຍາເຄມີຂອງທອງທີ່ສໍາຜັດກັບອາກາດ ລວມໄປເຖິງມົນລະພິດຕ່າງໆ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມ. ທອງເຊິ່ງເປັນວັດສະດຸຫລັກຂອງຮູບປັ້ນ ເມື່ອສໍາຜັດກັບອາກາດ ຫຼື ອົກຊີແຊນ ຈຶ່ງພາໃຫ້ເກີດປະຕິກິລິຍາຣີດອກສ໌ (Redox). ຖ້າໃຫ້ອະທິບາຍຕາມຫຼັກການເຄມີແມ່ນ ທອງມີການໃຫ້ເອເລັກຕົງ ແລ້ວອົກຊີແຊນມີການຮັບເອເລັກຕົງ ເກີດມີອອກຊາຍ (Oxide) ຂອງທອງ ທີ່ເອີ້ນວ່າ ຄິວໄພຣ (Cuprite) ເຊິ່ງມີລັກສະສີບົວອົມແດງ.
ການປ່ຽນແປງເທື່ອທໍາອິດເມື່ອທອງສໍາຜັດກັບກັບອາກາດສາມາດເບິ່ງເປັນສູດເຄມີໄດ້ຄື:
2Cu + O2→ Cu2O (ສີບົວອົມແດງ)
ຕໍ່ມາ, ເມື່ອ Cu2O ໄດ້ມີການສໍາຜັດກັບອາກາດມາເລື້ອຍໆຈຶ່ງສູນເສຍເອເລັກຕົງໃຫ້ອົກຊີແຊນຫຼາຍຂຶ້ນ ຈຶ່ງເກີດປະຕິກິລິຍາອອກຊາຍອີກ ເຮັດໃຫ້ກາຍເປັນເທນໂອໄຣ (Tenorite) ເຊິ່ງມີສີດໍາ
ການປ່ຽນແປງເທື່ອທີສອງເມື່ອທອງ Cu2O ສໍາຜັດກັບກັບອາກາດອີກເລີຍສາມາດເບິ່ງເປັນສູດເຄມີໄດ້ຄື:
2Cu2O + O2 → 4CuO (ສີດໍາ)
ເມື່ອ Cu2O ເຮັດປະຕິກິລະຍາກັບຄາບອນໄດອອກຊາຍ ແລະ ອາຍນໍ້າໃນອາກາດ ຈຶ່ງເກີດສານມາລາຊາຍ (Malachite) ແລະ ອະຊູຣາຍ (Azurite) ທີ່ມີສີຟ້າອົມຂຽວ (ໃນໄລຍະນີ້ເລີ່ມມີໂຮງງານທີ່ປ່ອຍກ໊າສກາກໂບນິກອອກມາ)
ການປ່ຽນແປງເທື່ອທີສາມ 2CuO + CO2 + H2O → Cu2CO3(OH)2 (Malachite, ສີຂຽວ)
ການປ່ຽນແປງເທື່ອທີສາມ 3CuO + 2CO2 + H2O → Cu3(CO3)2(OH)2 (Azurite, ສີຟ້າ)
ຊ່ວງສະຕະວັດທີ 19 ຫາຕົ້ນສະຕະວັດທີ 20, ເລີ່ມມີໂຮງງານອຸດສາຫະກໍາ ແລະ ການເຜົາໄໝ້ເຊື້ອເພີງ ທີ່ສ້າງມົນລະພິດໃນອາກາດຈໍານວນຫຼາຍ. ສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນແມ່ນມີ ຊັລເຟີໄດອອກຊາຍ (SO2) ລວມຕົວກັບອາຍນໍ້າ ກໍເກີດປະຕິກິລິຍາເຄມີທີ່ໄດ້ອອກມາເປັນ ອາຊິດຊູນຟູລິກ (H2SO4). ດັ່ງນັ້ນ ເມື່ອເທນໂອໄຣ ເຮັດປະຕິກິລິຍາກັບ ອາຊິດຊູນຟູລິກ ແລະ ອາຍນໍ້າ ຈຶ່ງໄດ້ອອກມາເປັນ ໂບຄາທາຍ (Brochantite) ທີ່ມີສີຂຽວ.
ການປ່ຽນແປງເທື່ອທີສີ່ 4CuO + H2SO4 +3H2O → Cu4SO4(OH)6 (Brochantite, ສີຂຽວ)
ເນື່ອງຈາກຮູບປັ້ນເທພີເສລີພາບຕັ້ງຢູ່ເທິງເກາະ ຈຶ່ງມັກໄດ້ຮັບຄຣໍລີນ (ທາດ Cl) ຈາກນໍ້າທະເລ ພາໃຫ້ເກີດສານອະທາຕາໄມ (Atacamite, Cu2Cl(OH)3) ) ເຊິ່ງເປັນສີຂຽວໝາກກອກເຄືອບຢູ່ຜິວຊັ້ນນອກຂອງຮູບປັ້ນອີກດ້ວຍ.
ວັດຖຸທີ່ຢູ່ໃນໂລກນີ້ຕ່າງກໍມີການປ່ຽນແປງໄປຕາມການເວລາ ບໍ່ວ່າຈະເປັນທັງຈາກປະຕິກິລິຍາເຄມີທີ່ເຮົາເບິ່ງເຫັນ ຫຼື ເບິ່ງບໍ່ເຫັນ. ບາງຢ່າງກໍປ່ຽນໄປຫຼາຍຈົນຄົນເຮົາຈື່ລັກສະນະເກົ່າຂອງມັນບໍ່ໄດ້ເຊັ່ນດຽວກັນກັບຮູບປັ້ນເທພີເສລີພາບນີ້ ທີ່ເຖິງວ່າຈະມີຂະໜາດໃຫຍ່ໂຕມະໂຫລານສໍ່າໃດ ແຕ່ວັນເວລາ ແລະ ທໍາມະຊາດກໍສາມາດປ່ຽນໃຫ້ສີຂອງຮູບປັ້ນປ່ຽນຈາກສີທອງເປັນສີຂຽວຢ່າງຄ່ອຍເປັນຄ່ອຍໄປໂດຍທີ່ເຮົາອາດຈະບໍ່ຮູ້ໂຕຊໍ້າ.
ນັ້ນກໍຄືການອະທິບາຍການປ່ຽນແປງສີຂອງຮູບປັ້ນເທພີເສລີພາບ ໂດຍມີຫຼັກການທາງເຄມີທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາເຂົ້າໃຈການປ່ຽນແປງຂອງຮູບປັ້ນນີ້.
ທີ່ມາ: ทำไมเทพีเสรีภาพจึงมีสีเขียว
Why the statue of liberty is colored blue green?
Science on the Road: Visiting the Statue of Liberty & Chemical Reactions
ແປ ແລະ ຮວບຮວມໂດຍ: Duck_Jipjip
